QUADENOORD WANDELING (HOOG EN LAAG 1995)

WOENSDAG 26 JULI 1995

Tekst en foto’s

GERRIT DE GRAAFF

Natuurwandeling voor thuisblijvers en vakantiegangers Tijdens de vakantie worden thuisblijvers uitgenodigd voor een natuurwandeling in de veelzijdige natuurgebieden aan de westkant van de Veluwe. Wie weet zijn er gasten op bezoek. Zo’n wandeling is misschien een aardige gelegenheid om hen eens kennis te laten maken met de natuur van Midden-Nederland. Het is de bedoeling dat u de route op bijgaand kaartje zelf gaat lopen op een tijd dat u het beste schikt. Onderweg wordt u attent gemaakt op allerlei interessante dingen die op het kaartje met een cijfer zijn aangegeven. Als er kinderen meegaan, laat die dan de route op het kaartje uitpuzzelen en de korte verhaaltjes oplezen. Ze zijn er dan meer bij betrokken. De hond mag mee, maar moet aan de lijn. Neem als het kan een verrekijker mee. We brengen een bezoek aan het fraaie landgoed Quadenoord, gelegen tussen Bennekom en Renkum. Bij het voorbereiden van de tocht kwam ik bij zulke gave plekjes dat ik dacht: hoe moet je zoiets nu beschrijven.

De bekende natuurvorser Jac. Gazenbeek beschreef Quadenoord, ongeveer 25 jaar geleden als volgt: „Het is een romantisch dal, een groene Vallei, die gerust als een der fijnste recreatieoorden van de zuidwest Veluwe mag worden betiteld. Kristalheldere beekjes zoeken er, tussen grillige vliegdennen door kronkelend hun weg, vormen geheimzinnige eilandjes, trekken een zilveren lint langs heuvelland en heidezoom, glippen hier weg in een ruisend berkenbos om even verder weer glinsterend en glanzend voor de dag te komen, er zo voor zorgend dat een landschap ontstond van heuvelruggen en dalen, geurend groen en koel water, alles bij elkaar wel zó bijzonder, dat het wel tot iedereen moet spreken, die enig gevoel voor de natuur heeft."

Lommerrijke wandeling op Quadenoord

Wie van Bennekom naar Renkum gaat komt door een laagte heen. Dat is het dal van de Molenbeek. Links van de weg ligt het eeuwenoude landgoed Quadenoord. In 1703 komt de naam al voor in leenregisters. De naam Quadenoord is waarschijnlijk afkomstig uit de tijd van de Romeinen. De Quaden behoorden tot een Germaanse volksstam, die gelijk met de Romeinen in onze streken woonden. Kennelijk vonden ze het gebied, waar Quadenoord nu ligt, een fijne plek om te wonen. Dat is trouwens te zien aan de vele grafheuvels die er te vinden zijn. Het vreemde is echter dat de Romeinen sporen hebben achtergelaten en de Quaden niet. De Quaden waren vijanden van de Romeinen. Waarschijnlijk hebben de Quaden hier een tijdje gewoond, vandaar de naam Quadenoord. Sinds 1875 is dit gebied in handen van de familie Koker, die het nog steeds beheert.

De route gaat ook langs het Natuurvriendenhuis 'De Boshoek', waarin al sinds 1973 het museum 'Tute Natura' is gevestigd. Op 't ogenblik is hier een interessante expositie te zien over de vroege ijzerwinning op de Veluwe. Normaal is het museum alleen op zondagmiddag geopend van 11.00 tot 15.00 uur. Speciaal voor de wandelaars van deze krant is het museum extra geopend op woensdag 26 juli van 11.00 tot 13.00 uur en op zaterdag 29 juli van 11.00 tot 15.00 uur.

De route is ongeveer vijf kilometer lang. Neem iets te drinken mee, want er is geen restaurant of iets dergelijks. Wij hebben de route voorgewandeld bij een temperatuur van 30 C. Heerlijk. Vandaar: lommerrijke wandeling. Veel plezier.

l. Beginpunt wandeling 
De wandeling begint op een parkeerplaatsje vlak bij de Molenbeek. Komende uit Bennekom, richting Renkum, in de laagte rechtsaf de Nieuwe Keijenbergweg inrijden en meteen weer rechts: een beschaduwde plek om de auto neer te zetten. Een beekje met helder water. Waar vind je dat nog in ons land? Iets terug ligt de monumentale boerderij 'Everwijnsgoed' met de blauwe deuren. Volgens de gevelsteen is de boerderij gebouwd in 1858, maar uit oude stukken blijkt dat er in 1791 ook al een boerderij was. Bekijk de route op het kaartje. Steek de drukke Bennekomseweg over en volg de Molenbeek tot punt 3. Rechts van het pad is een hoge stuwwal. Als er struikjes zijn met rode bessen eraan dan is dat de bergvlier. Het eerste stukje van de route is eigendom van staatsbosbeheer: Boswachterij Oostereng.

2. Bruggetje

Mooi uitzicht over de weide. De paarden zullen er wel weer lopen. Over dit bruggetje komen we straks terug. Voel even aan het water: mooi schoon en koel. Soms spelen hier kinderen. Vroeger werden hier schapen gewassen op de route van de schaapskooi naar de Renkumse heide. U verlaat hier de Boswachterij Oostereng. Door het hek komt u op het landgoed Quadenoord. Wat een verschil: rechts een droog dennenbos en links de groene weiden en het heldere beekje.

3. Quadenoord

Stop even bij het verharde fietspad. Links ligt het huis Quadenoord. Je kunt er niet heen want het is privébezit. Aan het huis is trouwens niet veel schoons te zien. Ga verder langs de schuur aan de overkant van de weg. De route gaat langs de kerstboomkwekerij van Quadenoord. Verderop is de locatie van de landgoed- en kasteelcamping. Al vele jaren kamperen hier natuurliefhebbers en rustzoekers. Later volgt nog zo'n plek.

4. Paaltje

Op een kleine open plek in het bos, links van het pad, staat een plat paaltje met daarop de letters BK. Hier gaat de route via een smal paadje terug naar het beekdal. De takken van de braamstruiken moet u maar voor lief nemen. Kijk even rond als u bij de weide aankomt. Hier gaan twee beekjes over elkaar heen. Het water van rechts stroomt onder de droge beekbedding door: een soort aquaduct dus. Verderop is dit droge beekje uitgegraven en staat er water in. Ook hier een natuurcamping van Quadenoord.

5. Twee bruggetjes

Hier komt de Molenbeek weer in zicht. Je zou het water wel willen drinken, maar dat is niet goed, al hebben proeven uitgewezen dat het van zeer goede kwaliteit is. Ga de beide bruggetjes over en vervolg de route door hoge braamstruiken. Rechts is een schitterend boerderijtje. Ga door het hek meteen links af. Niet het erf op. Dat vindt de familie Akkerman niet leuk. Achter de schuur ziet u het Natuurvriendenhuis 'De Bosbeek' en het museum.

6. Museum Tute Natura

In de kelder van het natuurvriendenhuis is het museum. Als u rekening hebt gehouden met de openingstijden, vermeld in de inleiding, kunt u er terecht. De heer Andries Ott zal u ongetwijfeld het één en ander vertellen van het museum. Het is zo langzamerhand een levenswerk van hem geworden. De huidige expositie ”Vroegere ijzerwinning op de Veluwe" geeft een duidelijk beeld van het leven en werken in de ijzertijd. De toegang is gratis, maar hij hoopt wel op een bijdrage in de rode bus.

7.De Bosbeek

Ga bij het bord ,,Panoramahoeve" linksaf een bospad op. Na ongeveer 50 meter ziet u links de bron van de Bosbeek. Mooi helder water stroomt verderop door mosveldjes. Heel fraai. De Bosbeek is een spreng die eeuwen geleden gegraven is om meer water in de Molenbeek te krijgen voor de watermolens bij Renkum. Later komt de Bosbeek in de Molenbeek. Volg het pad langs de beek. Bij een volgende zijtak van de Molenbeek ziet u een paar mooie sprengkoppen.

8. Grafheuvel

Ga even, heen en weer, naar een grote grafheuvel. Op Quadenoord liggen veel grafheuvels. Ongeveer 4000 jaar geleden hebben de bewoners van de streek hier hun doden begraven. De heuvel is van boven wat afgeplat doordat hij in 1954 door archeologen is opengelegd. Twee fraai versierde klokbekers zijn toen gevonden. Aan de grondlagen was te zien dat hier in drie periodes mensen zijn begraven.

Nu weer terug en over een smal pad de tocht vervolgen.

9. De Beukenlaan

De route gaat verder door een laan met oude beuken. Rechts een akker met phacelia. Deze blauwbloeiende planten leveren veel nectar voor bijen. Je kunt ook goed zien dat deze planten in de schaduw nauwelijks groeien en bloeien. Iets verder linksaf. Op de hoek aan de overkant groeit dalkruid en adelaarsvaren.

10. Boomstam

Links ligt al vele jaren een boomstam. Het is een eik die nog lang niet verrot is. Rechts een mooie akker met rogge. Dat zie je niet veel meer. Bij de gelige vlierstruik ziet u links het huis Quadenoord met het beekdal. Vroeger was bij Quadenoord ook een watermolen. Als ik daar woonde ging ik hem weer in ere herstellen. Ga een eind verderop, ongeveer 50 meter voor de volgende roggeakker, linksaf.

11. Beekdal

U kunt hier het hele beekdal van de Molenbeek mooi overzien. Stop eens bij de Amerikaanse eik. Er heeft hier ergens een kapel gestaan. Misschien wel op de verhoging links van het pad. Ook de oude lindebomen iets verder wijzen daar op. Je plant niet zomaar lindebomen in een weide. Een beetje naar rechts op de achtergrond ligt nog een grafheuvel. Hij staat ook op het kaartje aangegeven.

Kijk nog even rond bij de bruggetjes. De tocht is ten einde.

Ongetwijfeld zult u Quadenoord nooit meer vergeten. Een plek om nog eens op terug te komen. Een bijzonder woord van dank aan Andries Ott die de hele route met mij heeft voorgelopen. Tot volgende week in Appel.